Het stuk land dat bij de uitbreiding van Haarlem in de 14de eeuw de Vijfhoek werd, was eigenlijk niet bedoeld als woonwijk, maar meer als een industriegebied voor vervuilende bedrijven. Er kwamen leerlooierijen, bierbrouwerijen, weverijen en blekerijen. Veel arbeiders van deze bedrijven woonden hier. Ook de dames van lichte zeden kregen een plek toegewezen in de Vijfhoek.
Verwoesting
Door een verwoestende brand eind 16e eeuw en de komst van de Vlaamse lakenproducenten en arbeiders die op de vlucht waren voor de Spanjaarden, veranderde de Vijfhoek en werd deze voller dan ooit. Het was een periode van grote bloei: de wijk werd volgebouwd en er ontstond een wirwar van nauwe straatjes, steegjes en gangetjes, iets dat je nu nog wel kunt terugzien in de wijk.
De Jordaan van Haarlem
De oude Vijfhoek was een arbeiderswijk en omdat men niet echt aan stadsplanning deed en men de bouw overliet aan de bewoners, werd er maar wat gebouwd. Dit gebrek aan planning maakt de Vijfhoek nu zo pittoresk. De bewoners in die tijd konden zich geen aansluiting permitteren op het riool of de waterleiding en kieperden hun vuil op straat of in de grachten. Dat maakte de Vijfhoek tot een grote vuilnisbelt en een bron van ziektekiemen. Armoede deed de rest. Al gauw braken ziektes uit als cholera, tbc en tyfus. De ruwe inborst van de inwoners versterkte nog eens de slechte reputatie die de wijk had. Door die reputatie waren de Vijfhoekers erg op elkaar aangewezen, zodat er eigenlijk een apart dorp in een stad ontstond.
Jaren 80
In de jaren 80 van de 20ste eeuw verkochten veel oorspronkelijke bewoners hun huizen aan jonge werkende stellen, waardoor de wijk langzaam veranderde van “de wijk waar je niet mocht komen van je moeder” in de “ Jordaan van Haarlem”, zoals deze karakteristieke wijk nu wel genoemd wordt. Nu is de wijk erg geliefd om in te wonen en te werken, juist door dat dorpse karakter. Er is een fijne mix tussen woningen, bedrijfjes, winkels, en horeca.
Bron: http://www.de5hoek.nl/wp/index.php/historie/
Bent u benieuwd naar cijfers over de wijk, kijk op de gemeentelijke buurtmonitor.
Tip: maak een wandeling door de wijk onder leiding van bewoner Jan Hoving: http://www.wandelingdoordevijfhoek.nl